TES sistemi, Orta Vadeli Program kapsamında mevcut kıdem tazminatı haklarını korumayı ve dava süreçlerini ortadan kaldırmayı amaçlıyor. 1 Ocak 2022’den sonra işten ayrılanlar, geçmiş döneme ait kıdem tazminatlarını alabilecek. İstifa eden çalışanlar da haklarını koruyarak hem kıdem tazminatını hem de fon hesabındaki birikimlerini kazanılmış hak olarak yanında götürebilecek.
İŞVERENLERDEN YÜZDE 3 KATKI
Mevcut yüzde 5,33’lük (19 gün) kıdem tazminatı hakkı aynen devam edecek. Buna ek olarak, işverenler her ay çalışanın brüt maaşının yüzde 3’ünü bireysel fon hesabına yatıracak. Bu katkı, çalışanların emeklilik döneminde ek gelir elde etmesini sağlayacak ve kıdem tazminatı süreçlerini daha sistemli hale getirecek.
60 YAŞTA EMEKLİLİK VE TOPLU ÖDEME
TES sistemine katılanlar, 60 yaşını doldurduklarında emekliliğe hak kazanacak. Talep edenlere, birikimlerinin yüzde 25’ine kadar toplu ödeme yapılacak. Örneğin, asgari ücretli bir çalışan 25 yıl sistemde kaldığında, TES sayesinde emekli maaşına aylık 300 ila 566 lira ek gelir sağlanabilecek.
ÖZEL DURUMLARDA ERKEN ÇEKİM İMKÂNI
60 yaşına gelmeyen çalışanlar, ilk konut alımı, evlilik, ağır hastalık veya işsizlik gibi durumlarda birikimlerinin yüzde 10’una kadar erken çekim yapabilecek. Bu düzenleme, çalışanların acil ihtiyaçlarına destek olmayı hedefliyor.
SİSTEMİN UYGULAMA DETAYLARI
TES sisteminin 2025’in son çeyreğinde yürürlüğe girmesi planlanıyor. Sistem büyük olasılıkla zorunlu olacak ve özel sektör (4/A) ile kamu çalışanlarını (4/C) kapsayacak. Bağ-Kur’luların (4/B) ise ilk aşamada sistem dışında kalabileceği belirtiliyor. Emeklilik için en az 10 yıl prim ödeme şartı aranırken, giriş-çıkış koşulları henüz netleşmedi.
AVANTAJLAR VE OLASI RİSKLER
TES sistemi, çalışanlara emeklilikte ek gelir güvencesi sunarken, bireysel tasarrufları artırarak finans sektörüne kaynak sağlayacak. Yaşam standardının korunması ve kıdem tazminatı davalarının azalması da sistemin önemli avantajları arasında. Ancak, maaşlardan yapılacak kesintiler çalışanlarda yük hissi yaratabilir. Fon performansı, enflasyon ve yatırım getirisi gibi faktörler nedeniyle birikimlerin beklenenden düşük olma riski de bulunuyor. Ayrıca, zorunlu katılım bazı çalışanlarda tepki yaratabilir ve geçiş sürecinde hak kayıpları yaşanma ihtimali belirsizlik olarak öne çıkıyor.