Deprem Yaratacak Fayların Tehlikeli Özellikleri ve Riskleri
Deprem Uzmanı ve Bilim Akademisi Üyesi Prof. Dr. Naci Görür, insanları tehdit eden fayların özelliklerini açıklarken şu noktalara dikkat çekti:
Her Fayın Kendine Özgü Özellikleri:
- Fay hatlarının geometrisinin incelenmesi gerekmekte.
- Fayın uzunluğu ve derinliğinin tespit edilmesi önem arz ediyor.
- Dallı budaklı veya paralel olma gibi özelliklerin göz önünde bulundurulması gerekiyor.
Tehlike Boyutu:
- Farklı derinliklerdeki fayların depremlere farklı büyüklüklerde yol açabileceği unutulmamalı. İzmir’de karada da faylar var, deprem üretirse kenti felç eder.
Önlem Alınmalı:
- Fay hatlarının deprem üretebileceği zamanların öngörülmesi için sürekli izlenmesi ve gerekli önlemlerin alınması gerekiyor.
Deprem konusunda Bilgi ve Önlem Almadan Risk Altında!
Görür, fayların özelliklerini bilmeksizin risk altında olduklarını vurgulayarak, “Eğer bu fay özelliklerini bilmezsek, deprem anında yüz binlerce insanı kaybetmek kaçınılmaz olabilir. Bu nedenle, İzmir ve çevresindeki fay hatlarının oluşturduğu tehdit ciddiye alınmalı ve bilinçli önlemler alınmalıdır.” şeklinde uyardı.
Prof. Dr. Naci Görürü Kimdir?
Naci Görür (d. 9 Eylül 1947, Elazığ), Türk jeolog, deprem bilimci, sedimantoloji ile deniz jeolojisi uzmanı[1] ve akademisyen. İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Maden Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümünde öğretim üyesi olan Görür, havza analizi ve depremsellik konusunda araştırmaları ile tanınmaktadır.[2] Marmara Denizi ve deprem konusunda çalışan ve kamuoyunu bilgilendiren bilim insanlarındandır.[3][4]
Deprem anında nasıl davranmalıyız?
Başınızı iki elinizin arasına alarak veya bir koruyucu (yastık, kitap vb) malzeme ile koruyun. Sarsıntı geçene kadar bekleyin ve güvenli bir yerde diz üstü çökün. Baş ve enseyi koruyacak şekilde kapanın, düşmemek için de sabit bir yere tutunun. Sarsıntı sona erene kadar da bulunduğunuz yerde kalın.
ABD Jeolojik Araştırma Merkezi’ne (USGS) göre, depreme yakalandığınız yerde kalır ve hareket etmezseniz yaralanma ihtimaliniz düşük olur. Dolayısıyla merkez, sarsıntı anında hızla dışarıya koşulmaması tavsiyesinde bulunuyor. Zira araştırmalar, çoğu yaralanmanın bina içinde hareket ederken veya dışarı çıkmaya çalışırken yaşandığını gösteriyor.
Uzmanlar, güvenliğinizi sağlayacak üç kelimeye dikkat çekiyor: “Çök, kapan, tutun”.
AFAD’ın internet sitesinde ve USGS’nin tavsiyesinde şu ifadeler var:
Başınızı iki elinizin arasına alarak veya bir koruyucu (yastık, kitap vb) malzeme ile koruyun. Sarsıntı geçene kadar bekleyin ve güvenli bir yerde diz üstü çökün. Baş ve enseyi koruyacak şekilde kapanın, düşmemek için de sabit bir yere tutunun. Sarsıntı sona erene kadar da bulunduğunuz yerde kalın.
Deprem anında ilk sığınılan yerlerden biri kapılar oluyor. Ancak eğer bina eski bir binaysa ve kapılar yüke dayanıklı değilse uzmanlar masa altlarının daha güvenli olabileceğini söylüyor.
Camlar ve pencereler genelde deprem anında kırılan, yıkılan ilk yerlerden olur. Uzmanların tavsiyesi bu bölgelerden uzak durulması yönünde.