YENİ CEZA MİKTARLARI NELER?
Yeni düzenleme, trafik ihlallerine yönelik cezaları madde madde belirliyor. İşte öne çıkan değişiklikler:
- Başka bir araca ait tescil plakasını veya geçici tescil plakasını, plaka basım işlemini gerçekleştiren kuruluş tarafından verilmemiş plakayı, tescil kaydı bulunmayan plakayı veya sahte plakayı takan veya kullananlara 140 bin lira idari para cezası uygulanarak sürücü belgeleri 30 gün süreyle geri alınacak ve araç 30 gün süre ile trafikten menedilebilecek.
- Cinslerine, özelliklerine ve kullanım amaçlarına göre, araçlarda nitelik ve nicelikleri yönetmelikte belirtilen gereçlerin, yük taşımada kullanılan ve azami yüklü ağırlığı 3 bin 500 kilogramdan fazla olan motorlu taşıtlar ile Büyükşehir Belediyesi Kanunu, Belediye Kanunu veya Karayolu Taşıma Kanunu kapsamındaki yolcu taşımacılığı faaliyetlerinde kullanılan ve sürücüsü dahil oturma yeri 17'den fazla olan motorlu taşıtlarda takograf, taksi hizmeti veren otomobillerde taksimetre, özellikleri, model yılları ve cinsleri yönetmelikte belirtilen araçlarda hız sınırlayıcı bulundurulması, kullanılır durumda olması ve kullanılması zorunlu olacak.
- Teklifle, araçlar üzerindeki teknik değişikliklere ve bunların bildirilmesine yönelik de düzenlemelere gidiliyor. Buna göre, araçlar üzerinde mevzuata uygun şekilde yapılan her türlü değişikliğin işleten tarafından 30 gün içinde araç tescil belgesine veya kayıtlarına işletilmesi zorunlu olacak. Buna uymayanlara verilen idari para cezası 108 liradan bin liraya çıkarılacak.
- Ağırlık ve boyutları bakımından özelliği olan, başka ulaşım sistemleri ile taşınması olmayan ve taşıma sınırını aşıp da taşınması zorunlu olan yüklerin taşınması ile trafiğe çıkışları özel izne bağlı araçlar için, Karayolları Genel Müdürlüğünden izin alınması zorunlu olacak.
- Sürücü belgesi sahibi olmadan motorlu araçları kullananlara 40 bin lira, mahkemelerce veya Cumhuriyet savcılıklarınca ya da Kanunda belirtilen yetkililerce sürücü belgesi geçici olarak ya da tedbiren geri alındığı halde motorlu araçları kullananlara 200 bin lira idari para cezası verilecek. Sürücü belgesi iptal edildiği halde motorlu araçları kullananlara da 200 bin lira idari para cezası uygulanacak. Ayrıca, motorlu araçların sürülmesine izin veren işleten de tescil plakası üzerinden 40 bin lira idari para cezasına çarptırılacak.
- Trafiği aksatacak veya tehlikeye sokacak şekilde ardı ardına birden fazla şerit değiştirenlere, otoyollarda veya yerleşim yeri dışındaki bölünmüş karayollarında araçlarını ters istikamette sürenlere, araçlarını konvoy şeklinde veya münferiden sürerken, diğer araçların geçişini zorlaştıracak veya tehlikeye sokacak şekilde keyfi hareketlerle trafiğin akışını kısmen veya tamamen engelleyecek şekilde araçlarını karayolu üzerinde durduranlar 90'ar bin lira idari para cezasına çarptırılacak. Ayrıca bu sürücülerin sürücü belgeleri 60 gün süreyle geri alınacak, araçlar 30 gün süreyle trafikten menedilecek.
- Trafikte saldırı amacıyla başka bir aracı ısrarla takip eden veya bu amaçla araçtan inen sürücülere 180 bin lira idari para cezası uygulanacak, sürücü belgeleri 60 gün süreyle geri alınacak, araçlar 30 gün süreyle trafikten menedilebilecek. Araçlarını ters istikamette sürdüğü ya da trafikte saldırı amacıyla başka bir aracı ısrarla takip ettiği, saldırı amacıyla araçtan indiği gerekçesiyle sürücü belgeleri geri alınan sürücülerin, ehliyetleri psikoteknik değerlendirmeden geçirilmesinin ardından iade edilecek.
- Trafiği düzenleme ve denetimle görevli trafik zabıtası veya özel kıyafetli veya işaret taşıyan diğer yetkili kişilerin uyarı ve işaretlerine uymayanlara 3 bin lira idari para cezası verilecek. Trafik ışıklarına uymayan sürücüler 5 bin lira idari para cezasına çarptırılacak. Trafik işaret levhaları, cihazları ve yer işaretlemeleri ile belirtilen veya gösterilen hususlar ile trafik güvenliği ve düzeni ile ilgili olan ve yönetmelikte gösterilen diğer kural, yasak, zorunluluk veya yükümlülüklere uymayanlara biner lira idari para cezası uygulanacak.
- Uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin kullanılıp kullanılmadığı ya da alkolün kandaki miktarını tespit amacıyla, kollukça teknik cihazlar veya test kitleri kullanılacak. Yapılan tespit sonucunda, 0.50 promilin üzerinde alkollü olarak araç kullandığı tespit edilen sürücülere verilen idari para cezası 700 liradan 25 bin liraya yükseltilecek Alkollü olarak araç kullanma nedeniyle sürücü belgesi geri alınanlara ihlalin ikinci defa gerçekleşmesi halinde uygulanan idari para cezası 877 liradan 50 bin liraya çıkarılacak. Bu sürücüler, ihlalin üç veya daha fazla tekrarı halinde ise 150 bin lira idari para cezasına çarptırılacak.
- Teklifte yer alan taşıt kullanma sürelerine uyma zorunluluğuna yönelik hükümde değişikliğe gidiliyor. Buna göre, takograf cihazı bulundurulması ve kullanılması zorunlu olan taşıtlar, taşıt kullanma sürelerine aykırı olarak kullanılamayacak ve kullandırılamayacak. İşleten, sürücünün kendisi olup olmadığına bakılmaksızın aracın söz konusu düzenlemede belirtilen hükümlere aykırı olarak kullanılmaması hususunda gerekli tedbirleri almak ve denetimini yapmakla yükümlü olacak.
- Teklifle, Karayolları Trafik Kanunu'nun hız sınırlarına uyma zorunluluğuna yönelik hükmünde değişikliğe gidiliyor. Buna göre, sürücüler, aksine bir karar alınıp işaretlenmemişse yönetmelikte belirtilen hız sınırlarını aşmayacak. Hız ölçen teknik cihaz veya çeşitli teknik usullerle yapılan tespit sonucu yönetmelikte belirlenen hız sınırlarını; yerleşim yeri içinde; 6-10 kilometre/saat aşanlara 2 bin lira, 11-15 kilometre/saat aşanlara 4 bin lira, 16-20 kilometre/saat aşanlara 6 bin lira, 21-25 kilometre/saat aşanlara 8 bin lira, 26-35 kilometre/saat aşanlara 12 bin lira, 36-45 kilometre/saat aşanlara 15 bin lira, 46-55 kilometre/saat aşanlara 20 bin lira, 56-65 kilometre/saat aşanlara 25 bin lira, 66 kilometre/saatten fazla aşanlara 30 bin lira idari para cezası verilecek. Söz konusu hız sınırlarını, yerleşim yeri dışında 11-15 kilometre/saat aşanlara 2 bin lira, 16-20 kilometre/saat aşanlara 4 bin lira, 21-25 kilometre/saat aşanlara 6 bin lira, 26-30 kilometre/saat aşanlara 8 bin lira, 31-40 kilometre/saat aşanlara 12 bin lira, 41-50 kilometre/saat aşanlara 15 bin lira, 51-60 kilometre/saat aşanlara 20 bin lira, 61-70 kilometre/saat aşanlara 25 bin lira, 71 kilometre/saatten fazla aşanlara 30 bin lira idari para cezası uygulanacak.
- Teklifle, hükümlü veya sanığı takip eden veya emniyet ve asayişi korumak için acele olay yerine giden zabıta araçlarına, bir trafik suçu işleyerek kaçan aracı takip eden veya trafik güvenliğini koruma veya trafik kazasına el koyma amacıyla olay veya kaza yerine gitmekte olan görevlilere ait araçlara, afet ve acil durum hallerinde afet ve acil durum hizmetlerinde görevli bulunan araçlara, devletin yasama, yürütme ve yargı organlarının üst makamlarına ait araçlara, görev ve hizmet gerekleri veya güvenlik nedenleriyle geçiş üstünlüğüne sahip olduğu yönetmelikte belirlenen araçlara geçiş hakkı vermeyen sürücülere 15 bin lira idari para cezası verilecek. Cankurtaran araçları, yaralı veya acil hasta taşıyan araçlar ile itfaiye ve orman yangınlarıyla mücadele eden araçlarına, duyulur veya görülür işaretini alınca bu araçların kolayca ilerlemelerini sağlamak için taşıt yolu üzerinde yer açmayan ve gerekiyorsa durmayan sürücülere, 46 bin lira idari para cezası verilecek, sürücü belgeleri 30 gün süreyle geri alınacak ve araç 30 gün süreyle trafikten menedilecek.
- Kanunda yer alan "Şerit izleme, gelen trafikle karşılaşma, araçlar arasındaki mesafe, yavaş sürme ve geçiş kolaylığı sağlama" hükmünde değişikliğe gidiliyor. Bu kapsamda araçlar arasındaki mesafe kuralına uymayan sürücüler 5 bin lira; hükmün diğer kurallarına uymayan sürücüler ise 1000 lira idari para cezasıyla cezalandırılacak. Kavşaklarda geçiş hakkına yönelik hüküm kapsamında düzenlemelere uymayan sürücülere 1000 liradan 5 bin liraya kadar idari para cezası verilecek.
- Araçlarda kış lastiği kullanımı, illerin hava ve iklim şartları ile araç cinslerine göre Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığınca yılın belirli dönemi için zorunlu tutulacak. Bakanlık, bu yetkisini valiliklere devredebilecek.
- Teklife göre, motorlu bisiklet ve motosiklet cinsi araçların izin alınarak yapılan gösteriler dışında tek tekerlek üzerinde, sele üzerine yatarak, sele üzerinde ayağa kalkarak, kendi etrafında döndürülerek, tekerleği kaydırılarak, sürüş güvenliğini olumsuz yönde etkileyecek benzeri akrobatik hareketler yapılarak sürülmesi yasak olacak. Bu hükme uymayan sürücülere 46 bin lira idari para cezası uygulanacak, sürücü belgeleri 60 gün süreyle geri alınacak ve araç 60 gün süreyle trafikten menedilecek. Geri alınan sürücü belgeleri, süre sonunda sürücünün psikoteknik değerlendirmeden geçirilerek sürücü belgesi almasına engel hali olmadığının anlaşılması ve idari para cezasının tümünün tahsil edilmiş olması şartıyla iade edilecek. Son ihlalin gerçekleştiği tarihten geriye doğru 5 yıl içinde sürücü belgesi ikinci defa geri alınanların sürücü belgeleri iptal edilecek. Sürücü belgesi iptal edilenlerin tekrar sürücü belgesi alabilmeleri için sürücü kurslarına devam etmeleri ve yapılan sınavlarda başarılı olarak motorlu taşıt sürücüsü sertifikası almaları gerekecek.
- Zorunluluk olmadığı hallerde geçiş üstünlüğü hakkını kullanan sürücülere 46 bin lira idari para cezası kesilecek. Araçlarda ses, müzik, görüntü ve haberleşme cihazlarını, şartlara uygun, kamunun rahat ve huzurunu bozmayacak şekilde kullanmayanlara 3 bin lira idari para cezası uygulanacak. Araçlarda belirtilen şartlara uymayan ses, müzik, görüntü ve haberleşme cihazları ile sürücünün izleme ve kullanma sahası içinde kalan görüntü cihazları bulunduran ve kullananlara ise 21 bin lira idari para cezası verilecek ve bu araçlar 30 gün süreyle trafikten menedilecek. Seyir halinde cep ve araç telefonu ile benzer haberleşme cihazlarını kullanan sürücülere 5 bin lira idari para cezası kesilecek. Son ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren geriye doğru bir yıl içinde bu kuralın ikinci defa ihlal edilmesi halinde sürücülere 10 bin lira, bir yıl içinde bu kuralın 3 veya daha fazla ihlal edilmesi halinde sürücülere her seferinde 20 bin lira idari para cezası uygulanacak ve sürücü belgeleri her seferinde 30 gün süreyle geri alınacak. Araçların sürülmesi sırasında sürücülerin ve yolcuların güvenliği için emniyet kemeri, koruma başlığı ve koruma gözlüğü, çocuk bağlama sistemi ve yönetmelikte belirlenen diğer koruyucu sistemlerin usulüne uygun olarak kullanılması zorunlu hale getirilecek. Koruyucu sistemleri usulüne uygun olarak kullanmayanlar da koruyucu sistem kullanmamış sayılacak.
- Araçların sürülmesi sırasında, koruma başlığı ve koruma gözlüğünü usulüne uygun olarak takmayan sürücülere ve yolculara 2 bin 500 lira idari para cezası uygulanacak. Son ihlalin gerçekleştiği tarihten geriye doğru 1 yıl içinde bu kuralın 2'nci defa ihlal edilmesi halinde 5 bin lira, 3'üncü ve daha fazla ihlal edilmesi halinde ise her seferinde 10 bin lira idari para cezası uygulanacak. Yönetmelikte belirlenen diğer koruyucu sistemleri, usulüne uygun olarak kullanmayanlara ve Yönetmelikte cins ve sınıfları belirtilen araçlarda seyahat eden yolcuların, araç hareket etmeden önce ve seyahat sırasında emniyet kemerlerini bağlamaları konusunda uyarmayanlara 1000 lira idari para cezası uygulanacak.
- Düzenlemeyle, anlaşma hali dışında maddi hasarlı, ölümlü veya yaralanmalı trafik kazalarında, zabıtanın iznini almadan zaruret dışında olay yerinden ayrılan veya kazada ölen, yaralanan veya maddi hasar var ise bu kaza trafiği, can ve mal güvenliğini etkilemiyorsa, sorumluluğun saptanmasında yararlı olacak kanıt ve izler dahil kaza yerindeki durumu değiştirmemesi koşuluna uymayan sürücülere 46 bin lira idari para cezası verilecek. Ölümlü veya yaralanmalı trafik kazalarında, zabıtanın iznini almadan zaruret dışında olay yerinden ayrılan sürücülere 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek. Olay yerinden ayrılan sürücülerin sürücü belgesi, ilgili görevliler tarafından 2 yıl süreyle geri alınacak. Bu şekilde geri alınan sürücü belgelerinin iade edilebilmesi için verilen idari para cezalarının tamamının tahsil edilmiş olması şartı aranacak. Teklifle, motorsuz taşıt ve elektrikli skuter sürücülerinin hukuki sorumluluğu genel hükümlere tabi olacak. Bu hüküm, düzenlemenin yayımı tarihinden itibaren 3 ay sonra yürürlüğe girecek.
- Teklifle, araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması halinde verilen cezalarda da artışa gidiliyor. Buna göre, ilgili belediyeden çalışma izni/ruhsatı almadan yolcu taşıyanlara 100 bin lira, alınan izin/ruhsatta belirtilen faaliyet konusu dışında yolcu taşıyanlara 46 bin lira, araçlarını motorlu araç tescil belgesinde gösterilen maksadın dışında kullananlar ile sürülmesine izin veren araç sahiplerine ise 20 bin lira idari para cezası uygulanacak. Ayrıca çalışma izni/ruhsatı almadan yolcu taşımalarından dolayı işlem yapılan sürücülerin sürücü belgeleri 30 gün süreyle geri alınacak.
- Son ihlalin gerçekleştiği tarihten geriye doğru 1 yıl içerisinde bunun tekrar ihlal edilmesi halinde idari para cezaları 2 kat olarak uygulanacak. Geri alınan sürücü belgelerinin iade edilebilmesi için idari para cezalarının tamamının tahsil edilmiş olması şartı aranacak. Düzenlemeyle, ilgili Kanunun, idari yaptırıma bağlayarak yasakladığı bir eylemi basın, yayın, internet, sosyal ve dijital medya veya diğer elektronik cihazlar yoluyla paylaşarak trafik kural ihlali yapmaya özendiren görüntüleri alenen yaymak ve övmek yasaklanacak. Buna uymayanlara ise 25 bin lira idari para cezası verilecek.